ESP là gì? Chắc hẳn bạn đã từng nghe 3 về ESP ở đâu đó. Bạn biết gì về hệ thống cân bằng điện tử ESP này? Nó hoạt động như thế nào? Tiếp tục đọc để tìm hiểu những kiến thức cơ bản về ESC cũng như các tính năng an ninh xe giúp tránh tai nạn nhé.
Hệ thống cân bằng điện tử ESP là gì?
Hệ thống cân bằng điện tử ESP (Electronic Stability Program) là một hệ thống an ninh được sử dụng để bảo vệ người lái xe. Nó được thiết kế để tăng độ ổn định của các phương tiện nhằm giảm thiểu khả năng mất kiểm soát hoặc chệch hướng khỏi đường đi khi đang di chuyển.
Hệ thống đặc biệt này vô cùng hữu ích không chỉ đối với những xe có hiệu suất cao nhất mà còn rất quan trọng đối với những xe hoạt động trong điều kiện độ bám đường thấp như đường ướt hoặc trong các trường hợp khác. Trong các trường hợp khẩn cấp, ESP có thể tự động đánh lái nhanh để tránh các vật cản.
Hệ thống ESP được tích hợp trên hầu hết các phương tiện hiện đại do Bosch sản xuất. Kể từ đó, nhiều nhà sản xuất ô tô cũng đã sửa đổi và thiết kế các phiên bản của ESP để phù hợp nhất với các đặc tính vận hành và xử lý thể thao trên ô tô của họ.
Vì vậy, hệ thống này của một số nhà sản xuất khác có thể gọi khác như ESC, VDC, VSC, DSC, DSTC,…nhưng bản chất và nguyên lý hoạt động của nó không thay đổi.
Vai trò và cấu tạo của hệ thống cân bằng điện tử
Cấu tạo hệ thống cân bằng điện tử
ESP là một “hệ thống tổng thể” bao gồm các hệ thống “cấp dưới”. Hệ thống được cấu thành từ 5 bộ phận chính:
- Bộ xử lý ECU
- Cảm biến bướm ga
- Cảm biến áp suất phanh
- Cảm biến góc lái
- Cảm biến bàn đạp ga
- Cảm biến gia tốc và tỉ lệ lệch ngang của thân xe
Vai trò của ESP
Các số liệu thống kê từ Vương quốc Anh đã chứng minh rằng ESP có thể làm giảm 25% khả năng người lái xe tham gia vào một vụ tai nạn dẫn đến tử vong. Các nghiên cứu tương tự từ Thụy Điển cho thấy khả năng xảy ra tai nạn chết người trong điều kiện thời tiết bất lợi thấp hơn 32% khi ô tô được trang bị hệ thống ESP.
Rõ ràng là không thể phủ nhận tầm quan trọng của hệ thống này đối với ô tô. Mỗi bộ phận trong hệ thông ESP đóng các vai trò khác nhau:
- Bộ xử lý ECU: là “bộ não” ở ô tô, có nhiệm vụ tiếp nhận và phân tích các tín hiệu do cảm biến tạo ra để điều chỉnh và điều chỉnh hoạt động của động cơ.
- Cảm biến bướm ga: có nhiệm vụ xác định độ mở của bướm ga đồng thời giám sát và thu thập dữ liệu liên quan đến vị trí và tốc độ quay của động cơ. Thông tin này được sử dụng để quyết định mở hoặc đóng bướm ga vào.
- Cảm biến áp suất phanh: xác định sự chênh lệch áp suất bên trong hệ thống thủy lực và truyền thông báo lỗi đến người lái, từ đó tăng hoặc giảm áp suất phanh trong quá trình can thiệp vào hệ thống thủy lực.
- Cảm biến góc lái: ghi lại dữ liệu góc quay ngay khi vô lăng bật và gửi dữ liệu đến bộ xử lý ECU để xác định hướng người lái muốn đánh lái để tính toán góc đánh lái. Cảm biến này được sử dụng nhằm quản lý sự cân bằng của xe khi lái nhanh hoặc tránh các vật cản trên đường.
- Cảm biến bàn đạp ga: ghi lại vị trí và độ mở của bàn đạp khi người lái nhấn bàn đạp. Dựa trên thông tin này, ECU sẽ xác định mức độ tải của động cơ từ đó điều chỉnh thời điểm phun nhiên liệu cũng như góc đánh lửa chính xác để đưa xe về trạng thái cân bằng nếu người lái đạp ga quá cao so với góc lái xe.
- Cảm biến gia tốc và tỉ lệ lệch ngang của thân xe: đo chính xác tốc độ và khả năng tăng tốc của xe, giúp đảm bảo độ ổn định và cân bằng của xe khi xe tăng tốc nhanh vào những khúc cua dẫn đến mất lái.
Nguyên lý hoạt động và cách nhận biết hệ thống cân bằng điện tử trên ô tô
Nguyên lý hoạt động hệ thống ESP
Công nghệ ESP dựa vào tín hiệu của một bộ cảm biến để đo vòng quay trượt bánh xe, gia tốc và góc lái cũng như áp lực phanh. Sau đó, tín hiệu được gửi qua đơn vị xử lý trung tâm ECU.
ECU sẽ sử dụng các thông số được lập trình trước để tạo ra sự điều chỉnh và truyền tín hiệu cho ESP. Đây là lúc ESP sẽ điều chỉnh mức độ an toàn và khôi phục sự ổn định của nó. Mức độ hoạt động của ESP sẽ khác nhau tùy thuộc vào từng chiếc xe.
Cách nhận biết hệ thống cân bằng điện tử
Để biết được điều này, người dùng cần xác định vị trí ký hiệu ESP là hình một chiếc xe và hai đường lượn sóng như hình bên dưới hoặc có thể là thuật ngữ ESP trong bảng đồng hồ hiển thị thông tin xe của bạn.
Dựa trên từng dòng xe mà vị trí biểu tượng ESP sẽ được hiển thị theo những cách khác nhau và nằm ở những nơi khác nhau. Nếu hệ thống cân bằng điện tử được bật, biểu tượng sẽ sáng theo cách mà người lái xe có thể nhận biết được. Trong trường hợp không có điều này, hệ thống đang bị tắt.
Một lưu ý về cơ chế cân bằng điện tử này, người lái xe có thể chủ động tắt và bật nó. Tuy vậy, để bảo vệ mình, người lái xe không bao giờ tắt bật hệ thống cân bằng điện tử khi không cần thiết.
Tác dụng của hệ thống cân bằng điện tử ESP
Như đã nói ở trên, hiểu một cách đơn giản, hệ thông ESP có tác dụng giúp xe ngăn trơn trượt và kiểm soát sự cân bằng.
Ví dụ, nếu bạn đang lái xe qua trời mưa với tốc độ cao, bạn có thể cảm thấy rằng xe của mình đang trượt trên đường. Lúc này, hệ thống ESP sẽ phát hiện hiện tượng mất độ bám đường đột ngột và giảm lực để giúp bạn lấy lại quyền kiểm soát. Tuy nhiên, hiệu quả của ESP cũng chỉ giải quyết một phần nguy cơ nên hãy chú ý lái xe an toàn mọi lúc mọi nơi nhé.
Cách bật/tắt cân bằng điện tử ô tô
Khi một chiếc xe được trang bị hệ thống cân bằng Điện tử ESP, nhà sản xuất luôn có thể đặt chức năng bật / tắt cân bằng điện tử trên vô lăng, bệ tì tay hoặc cần số dựa trên kiểu dáng của xe. Điều bạn cần làm là quan sát và nhận biết nó.
Hệ thống cân bằng điện tử thường tự khởi động khi xe lăn bánh. Tuy nhiên, một số loại xe nhất định không có nút bấm, hãy tắt nút này bằng cách sử dụng menu trên bảng điều khiển.
Vậy với xe không có nút bật / tắt hay nó không hiện trên menu điện tử thì sao? Bạn có thể thử các kỹ thuật sau để tắt hệ thống điện tử của hệ thống cân bằng sau:
- Ngắt cảm biến ABS: chỉ cần ngắt kết nối bất kì cảm biến nào trên xe. ESP sẽ ngay lập tức tắt hoàn toàn.
- Tắt cầu chì: Thông thường, hộp cầu chì sẽ có phần tử bảo vệ để tránh ngắn mạch do hệ thống quá tải. Chỉ cần lấy nó ra khỏi khe trong khoảng thời gian xe ngừng hoạt động. Bảng điều khiển sẽ báo hiệu lỗi ESP và nó sẽ không can thiệp nữa.
Khi nào cần tắt cân bằng điện tử?
Đôi khi người điều khiển xe phải chủ động tắt ESP để tăng khả năng off-road cho xe khi gặp những đoạn đường khó, chẳng hạn ở địa hình mềm như cát hay xe đang tăng tốc và muốn có thêm sức mạnh để xe có thể vượt nhanh hơn.
ESP thực sự cắt giảm một chút sức mạnh của xe. Tuy nhiên, không đáng chú ý, chỉ rất nhẹ. Và đây cũng là lý do tại sao khá nhiều xe đi kèm với ESP không có nút để tắt nó, chủ yếu là vì nó hiếm khi, hoặc thậm chí không bao giờ cần phải tắt.
Kết luận
Cuối cùng, hệ thống ESC là một công nghệ hữu ích, nhưng điều quan trọng là bạn phải luôn lưu ý lái xe an toàn bất kể điều kiện thời tiết hay đường xá. Hãy theo dõi Nghiện Car để cập nhất thêm những thông tin mới nhất.
