Hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phanh động cơ. Vậy bạn có viết phanh ABS là gì và nó hoạt động như thế nào? Xem bài viết sau cùng Nghiện car để biết thêm chi tiết.
Phanh ABS là gì?
Phanh ABS (Anti-lock Brake System) hay còn gọi là hệ thống chống bó cứng phanh ABS. Đây là một bộ phận của thiết bị an toàn giúp bánh xe của xe không bị khóa trong các trường hợp hoảng loạn, đột ngột phanh gấp. Hầu hết các xe bốn và hai bánh ngày nay đều được trang bị ABS.
Hệ thống này ban đầu xuất hiện vào những năm 1950 khi nó được sử dụng như một tùy chọn chống trượt cho máy bay. Sau đó, ABS được sử dụng trên cả xe máy, ô tô và các loại xe có động cơ khác. Chiếc xe đầu tiên có trang bị hệ thống này là chiếc Jensen FF năm 1966.
Trong những năm qua, hệ thống phanh được nâng cấp các yêu cầu về thiết kế, chế tạo và cũng như cách sử dụng ABS ngày càng nghiêm ngặt và khắt khe hơn.
Tác dụng của phanh ABS
Làm chủ tay lái tốt hơn
Nếu không có hệ thống ABS, trong trường hợp người lái nhấn bàn đạp phanh đột ngột, bánh xe sẽ bị cứng và không thể điều khiển được, dẫn đến mất kiểm soát và có thể xảy ra tai nạn ngoài ý muốn.
Lái xe an tâm hơn
Đối với những xe có trang bị hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) trong trường hợp phanh gấp, hệ thống này sẽ hỗ trợ má phanh liên tục kẹp hoặc buông đĩa phanh thay vì cố định.
Tốc độ quay của bánh xe giảm dần thay vì dừng đột ngột. Điều này giúp lốp xe không bị trượt dài, tạo sự an toàn.
Cấu tạo hệ thống phanh abs trên ô tô
Hệ thống chống bó cứng ABS có cấu tạo gồm những bộ phận sau:
- ECU điều khiển trượt: Là bộ não của ABS và sử dụng dữ liệu từ các cảm biến để xác định xem có nên bơm phanh hay không.
- Cảm biến tốc độ: Cảm biến tốc độ bánh sau và bánh trước được tạo thành từ một cuộn dây, nam châm vĩnh cửu và lõi từ tính. Vị trí của cảm biến tốc độ, còn được gọi là rôto cảm biến, và số răng trên rôto cảm biến phụ thuộc vào kiểu xe. Có tác dụng giám sát vận tốc của bánh xe, sau đó gửi đến ABS ECU.
- Cảm biến giảm tốc: Việc sử dụng cảm biến giảm tốc cho phép ABS đo chính xác tốc độ của bánh xe khi phanh. Bằng cách này, ABS có thể xác định tình trạng của mặt đường và điều chỉnh áp suất của dầu phanh một cách phù hợp.
- Bộ chấp hành phanh ABS: cung cấp hoặc ngắt khí nén điều áp và van tổng phanh cho từng bánh phanh dựa trên tín hiệu điều khiển của bộ ABS-ECU. Từ đó, điều chỉnh tốc độ thích hợp cho từng bánh xe khi phanh.
- Công tắc phanh: thông báp cho ECU biết người lái có đang đạp phanh hay không.
- Công tắc đèn phanh: Công tắc này được sử dụng để xác định bàn đạp phanh đã được đạp xuống và sau đó gửi một tín hiệu đến ECU kiểm soát độ trượt.
- Đèn báo táp-lô: Khi ECU phát hiện sự cố ở hệ thống chống bó cứng phanh, đèn thông báo này sẽ bật sáng để cảnh báo cho người lái.
Nguyên lí hoạt động của hệ thống phanh abs
Khi phanh bình thường (ABS không hoạt động)
ABS không hoạt động khi phanh bình thường. Khi đó, ECU sẽ không gửi tín hiệu điện đến cuộn dây van, dầu phanh được bơm và hệ thống phanh dầu hoạt động bình thường.
Khi phanh gấp (ABS hoạt động)
Nếu xe đang vận hành ở tốc độ cao, hệ thống chống bó cứng phanh ABS sẽ được kích hoạt. Cảm biến tốc độ được gắn trên các bánh xe sẽ giám sát tốc độ của các bánh xe và gửi một tín hiệu liên tục về ECU.
Khi điều này xảy ra, ECU sẽ thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến và nếu nó phát hiện các dấu hiệu cảnh báo rằng bánh xe có thể sắp bị cứng, nó sẽ đóng van và dừng dòng chảy của dầu phanh.
Thay vào đó, dầu phanh sẽ được lưu thông trở lại để duy trì tốc độ của xe khi giảm tốc từ từ, do đó ngăn chặn hiện tượng bó cứng bánh xe ..
Nó hoạt động bằng cách sử dụng nguyên lý phanh ngưỡng và phanh nhịp nhàng với tần suất trung bình 15 lần / giây. Hệ thống ABS sẽ tự động áp dụng phanh theo cách này để ngăn bánh xe không bị bó cứng và trượt bánh khi phanh gấp.
Phanh ABS ô tô sử dụng như thế nào?
ABS chỉ được kích hoạt trong những tình huống khẩn cấp, khi đó đèn báo trên bảng điều khiển bật sáng để cảnh báo cho người lái xe rằng ABS đã được kích hoạt. Ngoài ra, bàn đạp phanh có thể tạo ra cảm giác rung giật nhẹ.
Phân loại hệ thống chống bó cứng phanh ABS
Loại 1: 4 kênh, 4 cảm biến tốc độ
ABS 4 kênh và 4 cảm biến được coi là sự lựa chọn hiệu quả nhất khi nói đến ABS. Nó thực hiện kiểm tra toàn diện hoạt động của phanh.
Hệ thống ABS có cảm biến tốc độ bốn bánh cung cấp khả năng kiểm soát khác nhau cho từng bánh xe, với sự hỗ trợ của cảm biến tốc độ theo dõi từng bánh xe riêng lẻ.
Ví dụ xe của bạn chuẩn bị trượt và hệ thống có thể áp dụng bó cứng cho các bánh xe bị ảnh hưởng.
Loại 2: 3 kênh, 3 cảm biến tốc độ
Hệ thống ABS 3 kênh 3 cảm biến sử dụng ba cảm biến. Hai cảm biến ABS được đặt ở phía trước và một cảm biến khác được đặt ở phía sau.
Vì van điều khiển cũng như cảm biến tốc độ được chia sẻ giữa các bánh sau, vì vậy nó sẽ khóa tất cả các bánh. Nếu chỉ có một bánh sau bị khóa, hiệu quả của phanh sẽ không hiệu quả.
Thông thường loại này sẽ được trang bị ở xe bán tải.
Loại 3: 1 kênh, 1 cảm biến tốc độ
Cũng tương tự như hệ thống phanh ABS loại 3 kênh, 3 cảm biến tốc thì sẽ có thể có 1 trong 2 bánh sau sẽ bị bó trong quá trình phanh. Nó bao gồm một van và một cảm biến tốc độ, được lắp đặt để giám sát tất cả bốn bánh xe. Thông thường, xe bán tải có bánh sau trang bị hệ thống ABS một kênh, một cảm biến.
Những quan niệm sai lầm về hệ thống phanh ABS trên xe ô tô
Hệ thống chống bó cứng phanh ABS chỉ làm việc ở tốc độ cao
ABS được kích hoạt khi bánh xe bị khóa hoặc có nguy cơ bị khóa, bất kể xe đang di chuyển ở tốc độ nào. Có thể kiểm tra điều này khi lái xe ở tốc độ điển hình từ 40 đến 50 km / h trên đường trơn trượt và phanh gấp.
Ngay cả khi bạn không lái xe ở tốc độ cao, bạn sẽ cảm nhận được lực tác động lên bàn đạp phanh. Nó có thể nặng hơn và nhẹ những thời điểm khác, đó là dấu hiệu cho biết hệ thống chống bó cứng phanh đang hoạt động.
Có ABS, xe bạn sẽ chắc chắn đảm bảo an toàn trên đường
Phanh ABS hỗ trợ người lái kiểm soát tay lái. Nếu xe đang phanh gấp các bánh xe không trượt và bị bó cứng do quán tính. Điều này giúp ngăn ngừa tai nạn do thiếu kiểm soát xe.
Tuy vậy hãy nhớ rằng, ABS hỗ trợ kiểm soát và hạn chế xe trong những trường hợp khẩn cấp, nhưng nó cũng có giới hạn của nó, vì vậy bạn phải lưu ý bánh xe và lưu ý không lái xe với tốc độ cao.
Phanh ABS giảm khoảng cách dừng xe
ABS chỉ có thể giảm khoảng cách dừng xe dưới một số con đường nhất định (đường ướt) nhưng nó có thể khiến việc dừng xe khó khăn hơn trong các tình huống khác (tuyết). Vì vậy, hãy đảm bảo rằng bạn luôn giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện khác khi tham gia giao thông.
Một số lỗi hệ thống phanh ABS trên ô tô và cách khắc phục
Bộ điều khiển ABS lỗi
Nếu bạn sở hữu một chiếc xe có vấn đề với mô-đun điều khiển ABS thì một đèn ABS cụ thể sẽ sáng trên bảng điều khiển. Đèn báo có thể sẽ có màu đỏ nên bạn sẽ dễ dàng nhận ra. Khi đó hãy nhận biết nó và đem xe bạn đến cửa hàng sửa xe gần nhất để đảm bảo an toàn.
Đèn ABS sáng liên tục
Nếu đèn ABS sáng nhưng không tắt, chứng tỏ hệ thống chống bó cứng phanh đang hoạt động không bình thường. Đừng hoảng sợ vì hệ thống ABS có thể vẫn hoạt động. Đây không phải là vấn đề lớn ngay cả khi phanh ABS không hoạt động vì có phanh ABS được lắp trên xe.
Cảm biến ABS không hoạt động
Nếu ô tô của bạn thường xuyên đi trên những con đường không an toàn, chẳng hạn như rung lắc lớn hoặc sa lầy, cảm biến có thể bị bẩn hoặc hỏng. Hãy chủ động sửa chữa hoặc làm sạch nó.
Hệ thống dây điện bị lỗi hoặc hư hỏng
Bộ dây cáp được lắp trên ô tô di chuyển liên tục, đặc biệt khi di chuyển trên nhưunxg con đường không bằn phẳng. Điều này tạo ra ma sát giữa các dây cáp.
Do ma sát này, các ống bọc xung quanh dây cáp bị mòn, có nghĩa là dây cáp đến bộ ABS có thể bị đoản mạch. Ngoài ra, đôi khi xảy ra trường hợp cáp bị đoản mạch do quá nhiệt.
Vì sao nên chọn xe ô tô/ xe máy có phanh ABS?
Như đã đề cập trước đó, ABS giúp ngăn bánh xe bị khóa – điều này cho phép người lái xe an toàn. Công nghệ này đã được chứng minh là có thể giảm 1/3 va chạm chết người.
Phần lớn các nhà sản xuất ô tô và xe máy lớn cung cấp xe máy được trang bị ABS như một tùy chọn hoặc các tính năng tiêu chuẩn. Nếu bạn định mua một chiếc xe máy mới để sử dụng trên đường, bạn nên mua một chiếc có ABS
Tại sao xe có phanh ABS đắt hơn xe có phanh CBS?
Hệ thống phanh CBS được sử dụng để phân phối đồng thời lực phanh trên cả hai bánh. Để làm được điều này, hệ thống phanh CBS có thể được ghép nối với một bộ máy phân phối lực phanh thông qua tay phanh bên trái cho cả bánh sau và bánh trước.
Tuy nhiên, phanh ABS có thể khác và ngoài việc truyền lực phanh cho bánh xe, nguyên tắc phanh mà phanh ABS sử dụng là liên tục giữ và thả má phanh. Đối với nó, phanh ABS không chỉ yêu cầu cảm biến trên mỗi bánh xe để đo lực ma sát lên bánh xe mà còn bộ xử lý trung tâm, đèn báo hiệu…
Như vậy, những chiếc xe sử dụng phanh ABS sẽ được bán đắt hơn so với những loại có phanh CBS.
Hướng dẫn chăm sóc, vệ sinh cảm biến phanh ABS
Bước đầu tiên là kiểm tra sổ tay của nhà sản xuất để xác định vị trí của các cảm biến ABS của bạn. Nếu cảm biến không hoạt động, hãy lấy giẻ và chà xát cảm biến cho đến khi sạch. Nếu cảm biến khó làm sạch, hãy sử dụng xà phòng nhẹ và rửa. Để hoàn thành công việc, hãy lắp ráp lại cảm biến giống như khi bạn tháo nó ra
Một số câu hỏi thường gặp về hệ thống phanh ABS trên xe ô tô
Lưu ý khi mua xe có phanh ABS
Nếu bạn đến đại lý để đặt hàng, hãy nhớ xem qua để xác định xem ABS có phải là tính năng tiêu chuẩn (có sẵn khi mua) hay là tùy chọn (cần thêm chi phí). Ngoài ra, có một số ít xe 4 bánh ở Việt Nam chỉ có ABS trên hai bánh, khiến ABS hoạt động không hiệu quả, hãy lưu ý điều này.
Khi nào biết được hệ thống ABS có sự cố?
Phần lớn các vấn đề với hệ thống phanh ABS có thể được phát hiện bằng đèn báo ABS. Nếu người dùng nhận thấy đèn liên tục sáng, hãy mang xe đến gara sử dụng thiết bị kiểm tra.
Tuy nhiên, nếu vì lý do nào đó, đèn báo không sáng hoặc bị hỏng, bạn có thể kiểm tra tình trạng của hệ thống phanh ABS bằng các bài kiểm tra nhanh, chẳng hạn như điều khiển xe ở tốc độ vừa phải, đạp phanh một cách từ từ, và nếu xe không bị rung lắc thì hệ thống phanh ABS vẫn hoạt động tốt.
Nghiện car đã đưa ra rất nhiều vấn đề về hệ thống chống bó cứng phanh ABS trong bài viết này. Hy vọng bạn thấy bài viết hữu ích.
